دانش‌آموزان مدارس ما به جای لذت دوران کودکی و فراگیری مهارت‌های زندگی مجبورند برای گذراندن دوران تحصیلات عمومی و گرفتن مدرک، مسیری طاقت‌فرسا را آن هم غالبا با بی‌رغبتی طی کنند. این در حالی است که در کشورهای توسعه‌یافته، فرد شادترین لحظات زندگی خود را در مدرسه می‌گذراند و نه تنها با مدرسه احساس بیگانگی نمی‌کند بلکه بخش عمده‌ای از زندگی اجتماعی خود را در آنجا تجربه می‌کند. اما اشکال در چیست و چه عیبی در نظام آموزشی ما وجود دارد که مدارس را برای بچه‌ها خسته‌کننده کرده تا از هر فرصتی برای تعطیل‌کردن و به عبارتی گریزان‌بودن از درس و مدرسه استقبال کنند. سال‌هاست که بحث بازنگری در شیوه و نظام آموزش‌و‌پرورش، چه از نظر محتوای کتب درسی و چه از نظر ساختار و برنامه‌های آموزشی و اداری مطرح است، اما این تغییرات گوناگون نتوانسته مدرسه را برای دانش‌آموزان به محیطی جذاب و مفید و شاد تبدیل کند. از نظر نگارنده، عواملی وجود دارد که بدون شک مانع ایجاد و نهادینه‌شدن نشاط و سرخوشی در دانش‌آموزان می‌شوند
چه کنیم تا مدرسه شادی داشته باشیم:
１- تأسیس بانک جایزه و تشویق دانش آموزان با ارائه کارت امتیاز
۲- برپایی جشن های شادی و مسابقات مختلف
۳- تقویت و توسعه بازدیدهای علمی و تفریحی
۴- تشکیل نمایشگاه های متعدد با مشارکت دانش آموزان از دست سازهای کارهای تحقیقی امور آموزشی و پرورشی
۵- ورزش صبحگاهی به صورت دسته جمعی قبل از شروع کلاس
۶- دعوت از دانش آموزان موفق مدرسه جهت صحبت سرصف
۷- تشویق و تقدیر از فعالیتهای کوچک و کم ارزش از نظر دیگران
۸- زیبا و جذاب کردن محیط مدرسه و استفاده از رنگ های شادی آور در کلاس ها- سالن ها- دیوارهای حیاط
۹- توجه به رعایت بهداشت فردی دانش آموزان
۱۰- مشارکت مؤثر اولیای دانش آموزان در انجام امور مدرسه
۱۱- پرهیز از ایجاد تنش در مدرسه
۱۲- پرهیز از تنبیه- توهین، سرزنش، تحقیر در مدرسه
۱۳- اجرای روش های تدریس فعال با محوریت کلاسی بانشاط
۱۴- نصب عکس دانش آموزان ممتاز در تابلوی اعلانات
۱۵- توجه خاص به زنگ تفریح
۱۶- نمایش فیلم و اسلاید در مدرسه
۱۷- تقویت فعالیت های هنری در مدرسه: گروه تئاتر- گروه سرود
– حضور فعال آموزگاران با نشاط همراه با ظاهری مناسب و آراسته
۱۹- پرهیز از بی انضباطی و بی عدالتی در مدرسه
۲۰- تقویت امید به آینده در دانش آموزان
۲۱- بررسی عوامل مؤثر در افت تحصیلی و ترک تحصیل دانش آموزان
۲۲- تقویت احترام متقابل بین دانش آموزان و دیگر کارکنان مدرسه
۲۳- تهیه کارت تبریک به مناسبت تولد هر یک از دانش آموزان و حتی آموزگاران
۲۴- توزیع شیرینی به مناسبت های مختلف از جمله جشن ها
راهکارهای مناسب جهت شاداب سازی در مدارس:
– تبادل تجربیات موفق مدیران در رابطه با شادسازی مدارس
– تغییر در وضعیت فیزیکی مدارس و توجه به نیازهای دانش آموزان و تنوع برنامه ها
– توجه جدی به امور معیشتی و رفاهی معلمان به منظور حضور شاداب تر آن ها در مدارس
– بها دادن به دانش آموزان شاداب و پر تحرک و کنجکاو و پرسشگر
– ایجاد فضای سبز و استفاده از رنگ های شاد و جذاب در محیط مدرسه
– شناسایی افراد خلاق و تشویق آنان در زمینه تغییر و اصلاح مدارس
– ایجاد انگیزه و ترغیب مدیران جهت مطالعه در رابطه با شادی و جایگاه آن در تعلیم و تربیت
– توجه به زیبا سازی مدارس
– توجه به وضعیت بهداشت محیط مدرسه
– ایجاد فضای مناسب برای تفریحات سالم دانش آموزان
– توجه به نیازهای عاطفی – روحی – روانی دانش آموزان
– مشارکت دانش آموزان در اداره مدرسه
– استفاده از تابلو ها و پیام های بهداشتی شاد و شعر های شادی آفرین
– تهیه امکانات و مکان هایی ورزشی در داخل مدرسه و خارج از مدرسه
– برگزاری جشن ها به مناسبت های مذهبی و اعیاد ملی با کمک دانش آموزان
– برگزاری مسابقات ورزشی – تفریحی – علمی در بین مدارس و بین دانش آموزان
– برگزاری نمایشگاه دست سازه ها – آثار – نقاشی – شعر – خط – مسابقه قرآن بصورت گروهی
– دعوت از افراد محبوب و موفق دانش آموزان برجسته مثل هنرمندان – اساتید – ورزشکاران
– اجرای برنامه های صبحگاهی با نشاط و پر بار – همراه با سرود دسته جمعی – تئاتر و نمایشنامه
– استفاده از مشاوران مجرب و دلسوز برای حل مشکلات تحصیلی و تربیتی دانش آموزان و برقراری ارتباط
– نمایش فیلم و تئاتر نمایش های عروسکی – موسیقی زنده مورد علاقه دانش آموزان
– بردن دانش آموزان به موزه – تئاتر – سینما – پارک – اردوگاه – با کمک اولیا مدرسه و خانه
– تشکیل نمایشگاه کتاب
– افزایش زنگ های تفریح ( برقراری مقررات انعطاف پذیر با ویژگی های سنی دانش آموزان)
– برگزاری مسافرت ها و اردو های تفریحی – سیاحتی با همکاری و نظارت اولیا
– تشکیل گروه های درسی با حضور فعال دانش آموزان
– کنترل عوامل بازدارنده نشاط و تقویت عوامل تسهیل دهنده
– جلوگیری از هر نوع برخورد لفظی و بی احترامی به دانش آموزان
– ممنوعیت جدی هر گونه تنبیه بدنی
– پر بار شدن ساعات ورزش
– پذیرایی در اعیاد و مناسبت های مذهبی و غیر مذهبی
–استفاده از کتابخانه مناسب – نمازخانه تمیز و جذاب – و تلاوت قرآن برای آرامش دانش آموزان
– توجه به وسایل صوتی و تصویری در مدارس مخصوصا کامپیوتر
نتیجه‌گیری
شاید در اولین نگاه احساس کنیم که انجام همه امور فوق در مدارس مستلزم پرداخت هزینه های سنگین باشد و مسلما در مدارس دولتی چنین امکانی وجود ندارد لیکن با کمی تامل به این نتیجه می رسیم که انجام بسیاری از این پیشنهادات فوق می تواند با درایت و مدیریت صحیح با حداقل بودجه و امکانات انجام شدنی باشد و به اشکال مختلف می توان شادابی و طراوت را به کودکان و نوجوانان این مرز و بوم هدیه دهیم و در نهایت جامعه شاد داشته باشیم که این خود باعث بروز و رشد استعدادها و خلا قیت ها در جوانان ما خواهد شد.
شاداب‌سازی و ایجاد روحیه شاد در دانش‌آموزان و جلوگیری از افسردگی آنها باعث می‌شود افرادی هدفمند و کار آمد در جامعه داشته باشیم در این میان عوامل متعددی دست به‌دست هم داده تا بتواند این هدف محقق شود.